The common eland (Taurotragus oryx), an aa kent as the soothren eland or eland antelope, is a savannah an plains antelope foond in East an Soothren Africae.
The common eland (Taurotragus oryx), an aa kent as the soothren eland or eland antelope, is a savannah an plains antelope foond in East an Soothren Africae.
Еланд или обичен еланд, јужен еланд (науч. Taurotragus oryx) — саванско-низинска антилопа од семејството на шуплорогите (Bovidae) која живее во источна и јужна Африка. Прв ја опишал германско-рускиот биолог Петер Симон Палас во 1766 г. Возрасниот мажјак е висок околу 1,6 м (женките се за 20 см пониски) и може да тежи до 942 кг, но просечно 500–600 кг (340–445 кг за женки). Ова е втора по големина антилопа во светот, само малку помала од џиновскиот еланд (Taurotragus derbianus).[3]
Примероци на ова животно можат да се видат во Зоолошката градина во Скопје.[4]
Ова се претежно тревопасни животни и јадат треви и листови. Живеат во стада до 500 и повеќе единки, но не се територијални. Претпочита живеалишта со разновидни цветни растенија како саваните, кориите и отворени и планински тревести предели, а избегнува густи шуми.
Природно се среќаваат во Боцвана, Бурунди, ДР Конго, Етиопија, Кенија, Лесото, Малави, Мозамбик, Намибија, Руанда, ЈАР, Јужен Судан, Свазиленд, Танзанија, Уганда, Замбија и Зимбабве, а порано и во Бурунди и Ангола. Иако бројноста им се намалува, сепак го носат статусот „најмала загриженост“ (LC) доделен од Меѓународниот сојуз за заштита на природата (МСЗП/IUCN).
И мажјаците и женките имаат прави, но завиени рогови, задебелени рамена и од две до петнаесет пруги на предниот дел од телото. Крзното им е жолтокафеаво, претежно бледо, а кај постарите единки станува сиво-сино на вратот и рамената. Мажјаците на вратот имаат виснати кожни набори и перче на челото. Тежат 500 до 1000 кг, а долги се 2 до 3 м. Kaj гребенот се високи околу 1,50 м. По обем на телото наликуваат на крава, но оставаат впечаток дека се потенки.
И покрај тоа што еландот обично е лежерно животно, по потреба развиваат брзина до 70 км/ч. Покрај тоа, овие животни се познати и како многу добри скокачи. На дневната жештина одмораат во сенките на дрвјата или грмушките, а се активираат на квечерина. Се хранат со лисје, понекогаш со трева и со предните копита вадат кртоли и коренчиња од земја.
Просечното стадо се сотои од 25 единки, но при поволни услови, бројот на единки достигнува 700. Големите стада сепак се привремени групи без цврста врска. По правило, групите се состојат од возрасен мажјак и неколку женки, а воедно и млади мажјаци и младенчиња. Во ретки случаи групата може да има повеќе од еден возрасен мажјак. На ваквиот распоред му претходи задолжителна борба за превласт во хиерархијата. При бојот, мажјаците ги вркстуваат роговите и се обидуваат да го ранат противникот, што често доведува до значајни повреди.
Одлично се приспособени на високи температури. За време на суша, телесната температура им се покачува за 7 °C и благодарение на ова избегнуваат загуба на течности од потење.
Еландот е животно што се припитомува. Млекото содржи трипати повеќе масти и белковини од кравјото. Покрај ова, се користи и месото и кожата. Меѓутоа, првите обиди за припитомување почнал кон крајот на XX век и досега се водат во скромни размери.
|accessdate=
(помош) Еланд или обичен еланд, јужен еланд (науч. Taurotragus oryx) — саванско-низинска антилопа од семејството на шуплорогите (Bovidae) која живее во источна и јужна Африка. Прв ја опишал германско-рускиот биолог Петер Симон Палас во 1766 г. Возрасниот мажјак е висок околу 1,6 м (женките се за 20 см пониски) и може да тежи до 942 кг, но просечно 500–600 кг (340–445 кг за женки). Ова е втора по големина антилопа во светот, само малку помала од џиновскиот еланд (Taurotragus derbianus).
Примероци на ова животно можат да се видат во Зоолошката градина во Скопје.
Ова се претежно тревопасни животни и јадат треви и листови. Живеат во стада до 500 и повеќе единки, но не се територијални. Претпочита живеалишта со разновидни цветни растенија како саваните, кориите и отворени и планински тревести предели, а избегнува густи шуми.
Природно се среќаваат во Боцвана, Бурунди, ДР Конго, Етиопија, Кенија, Лесото, Малави, Мозамбик, Намибија, Руанда, ЈАР, Јужен Судан, Свазиленд, Танзанија, Уганда, Замбија и Зимбабве, а порано и во Бурунди и Ангола. Иако бројноста им се намалува, сепак го носат статусот „најмала загриженост“ (LC) доделен од Меѓународниот сојуз за заштита на природата (МСЗП/IUCN).
Канна (букабугу) (лат. Taurotragus oryx) — ири бөкөндөрдүн бир түрү.
ဆတ်နွားကို အီလန်တောဆိတ်၊ အီလန်ဆိတ်သမင်၊ ရိုးရိုးအီလန်၊ တောင်ပိုင်းအီလန် စသည်ဖြင့်လည်း ခေါ်တွင်သေးသည်။ အာဖရိကတိုက်အရှေ့ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းရှိ လွင်ပြင် များနှင့် ဆာဗားနားမြက်ခင်းပြင်များတွင် ကျက်စားသော တောဆိတ် (အန်တီလုပ်) တစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ ဘိုဗီဒေးမျိုးရင်းတွင် ပါဝင်သည်။[၁]
တောဆိတ် (အန်တီလုပ်)အများစုသည် ကြောက်ရွံ့တတ်သော်လည်း မြေကြီး မှ ပခုံးစွန်းအထိ ၆ ပေမြင့်သည့် ဆတ်နွားမှာ မကြောက်ရွံ့ချေ။ ဆတ်နွားများသည် ရာနှင့်ချီ၍ အုပ်ဖွဲ့ကာ ကျက်စားကြသည်။ ဆတ်နွားသည် မြင့်လည်းမြင့်၊ အား လည်းကောင်းသည်။ ဆတ်နွား၏ သေးသွယ်၍ တွန့်လိမ်လျက်ရှိသော ဦးချိုသည် ၂ ပေခွဲရှည်၏။ မျက်စိနှစ်လုံး ကြား နဖူးပေါ်၌ အမွေးမည်းများစုလျက်ရှိသည်။ ထိုအမွေးမည်းများသည် ဆတ်နွားအဖို၌သာရှိ၍ အမတွင်မရှိချေ။ အမ၏ ဦးချိုသည် အဖို၏ဦးချိုထက် ပို၍ ရှည်သော်လည်း အဖို၏ဦးချိုလောက် မခိုင်ခံ့ချေ။
ဆတ်နွားများကို အီသီယိုးပီးယား၊ ကင်ညာ၊ တောင်ဆူဒန်၊ တန်ဇန်းနီးယား၊ ယူဂန်ဒါ၊ ရဝမ်ဒါ၊ ဘူရွန်ဒီ၊ ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ၊ ဘော့ဆွာနာ၊ လီဆိုသို၊ ဆွာဇီလန်၊ မာလဝီ၊ မိုဇမ်ဘစ်၊ နမီးဘီးယား၊ ဇမ်ဘီယာ၊ ဇင်ဘာဘွေ၊ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံများတွင် တွေ့ရသည်။
ဆတ်နွားကို အီလန်တောဆိတ်၊ အီလန်ဆိတ်သမင်၊ ရိုးရိုးအီလန်၊ တောင်ပိုင်းအီလန် စသည်ဖြင့်လည်း ခေါ်တွင်သေးသည်။ အာဖရိကတိုက်အရှေ့ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းရှိ လွင်ပြင် များနှင့် ဆာဗားနားမြက်ခင်းပြင်များတွင် ကျက်စားသော တောဆိတ် (အန်တီလုပ်) တစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ ဘိုဗီဒေးမျိုးရင်းတွင် ပါဝင်သည်။
တောဆိတ် (အန်တီလုပ်)အများစုသည် ကြောက်ရွံ့တတ်သော်လည်း မြေကြီး မှ ပခုံးစွန်းအထိ ၆ ပေမြင့်သည့် ဆတ်နွားမှာ မကြောက်ရွံ့ချေ။ ဆတ်နွားများသည် ရာနှင့်ချီ၍ အုပ်ဖွဲ့ကာ ကျက်စားကြသည်။ ဆတ်နွားသည် မြင့်လည်းမြင့်၊ အား လည်းကောင်းသည်။ ဆတ်နွား၏ သေးသွယ်၍ တွန့်လိမ်လျက်ရှိသော ဦးချိုသည် ၂ ပေခွဲရှည်၏။ မျက်စိနှစ်လုံး ကြား နဖူးပေါ်၌ အမွေးမည်းများစုလျက်ရှိသည်။ ထိုအမွေးမည်းများသည် ဆတ်နွားအဖို၌သာရှိ၍ အမတွင်မရှိချေ။ အမ၏ ဦးချိုသည် အဖို၏ဦးချိုထက် ပို၍ ရှည်သော်လည်း အဖို၏ဦးချိုလောက် မခိုင်ခံ့ချေ။
ဆတ်နွားများကို အီသီယိုးပီးယား၊ ကင်ညာ၊ တောင်ဆူဒန်၊ တန်ဇန်းနီးယား၊ ယူဂန်ဒါ၊ ရဝမ်ဒါ၊ ဘူရွန်ဒီ၊ ကွန်ဂိုဒီမိုကရက်တစ်သမ္မတနိုင်ငံ၊ ဘော့ဆွာနာ၊ လီဆိုသို၊ ဆွာဇီလန်၊ မာလဝီ၊ မိုဇမ်ဘစ်၊ နမီးဘီးယား၊ ဇမ်ဘီယာ၊ ဇင်ဘာဘွေ၊ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံများတွင် တွေ့ရသည်။
ወንደቢ ወይም ወደንቢ(Taurotragus oryx) አፍሪካ ውስጥ የሚገኝ አጥቢ እንስሳ ነው።
አንዳንዴ በስኅተት ሌላው የቶራ አስተኔ ወገን ከኢትዮጵያ ደቡብ የሚገኘው ቶራ ፈረስ ወገን (Connochaetes፣ በእንግሊዝኛ gnu ወይም wildebeest) «ወንደቢ» ተብሏል።