nomes no trilho de navegação
Amffibiad sy'n tarddu o nifer o lynoedd, megis Llyn Xochimilco ger Dinas Mecsico, yw'r acsolotl (o Nahwatleg āxōlōtl [aːˈʃoːloːtɬ] o ātl "dŵr" a xōlōtl "un llithrig neu grychiog, gwas"). Salamandr neotenig ydyw, sy'n perthyn i'r salamadr teigr,[1][2][3] ac mae'n anarferol ymhlith amffibiaid gan eu bod yn troi'n oedolion heb fynd trwy fetamorffosis. Yn lle datbylgu ysgyfaint a mynd ar y tir, maent yn aros yn dŵr gyda'u tagellau.
Yn 2010, roedd acsolotod gwyllt ar eu ffordd i ddifodiant[4] oherwydd twf Dinas Mecsico a'r llygredd dŵr sy'n dod o hyn, yn ogystal â bygythiad rhywogaethau goresgynnol megis tilapiaid a draenogiaid. Fe'u rhestri gan y CITES fel rhywogaeth mewn pergyl a chan yr IUCN fel rhywogaeth mewn perygl argyfyngus yn y gwyllt, â phoblogaeth sy'n lleihau. Defnyddir acsolotod yn helaeth mewn ymchwil wyddonol oherwydd eu gallu i aildyfu aelodau'r corff.[5] Yn y gorffennol, bu i acsolotod gael eu gwerthu fel bwyd ym marchnadoedd Mecsico an un o brif fwyddydd yr Asteciaid oeddynt.[6]
Amffibiad sy'n tarddu o nifer o lynoedd, megis Llyn Xochimilco ger Dinas Mecsico, yw'r acsolotl (o Nahwatleg āxōlōtl [aːˈʃoːloːtɬ] o ātl "dŵr" a xōlōtl "un llithrig neu grychiog, gwas"). Salamandr neotenig ydyw, sy'n perthyn i'r salamadr teigr, ac mae'n anarferol ymhlith amffibiaid gan eu bod yn troi'n oedolion heb fynd trwy fetamorffosis. Yn lle datbylgu ysgyfaint a mynd ar y tir, maent yn aros yn dŵr gyda'u tagellau.
Yn 2010, roedd acsolotod gwyllt ar eu ffordd i ddifodiant oherwydd twf Dinas Mecsico a'r llygredd dŵr sy'n dod o hyn, yn ogystal â bygythiad rhywogaethau goresgynnol megis tilapiaid a draenogiaid. Fe'u rhestri gan y CITES fel rhywogaeth mewn pergyl a chan yr IUCN fel rhywogaeth mewn perygl argyfyngus yn y gwyllt, â phoblogaeth sy'n lleihau. Defnyddir acsolotod yn helaeth mewn ymchwil wyddonol oherwydd eu gallu i aildyfu aelodau'r corff. Yn y gorffennol, bu i acsolotod gael eu gwerthu fel bwyd ym marchnadoedd Mecsico an un o brif fwyddydd yr Asteciaid oeddynt.
"Mexican Walking Fish, Axolotls Ambystoma mexicanum" (PDF). Archifwyd o y gwreiddiol (PDF) ar 15 Mar 2018. "Axolotols (Walking Fish)". Aquarium Online. Archifwyd o y gwreiddiol ar 10 April 2013. Cyrchwyd 2013-09-12. Matt Walker (2009-08-26). "Axolotl verges on wild extinction". BBC. http://news.bbc.co.uk/earth/hi/earth_news/newsid_8220000/8220636.stm. Adalwyd 2010-06-28. Weird Creatures with Nick Baker (Television series). Dartmoor, England, U.K.: The Science Channel. 2009-11-11. Event occurs at 00:25. "Mythic Salamander Faces Crucial Test: Survival in the Wild". The New York Times. https://www.nytimes.com/2012/10/31/world/americas/struggle-of-axolotls-mexicos-mythical-salamander.html?pagewanted=all&_r=1. Adalwyd 30 July 2015.