El licaó (Lycaon pictus) és un cànid endèmic del continent africà, que habita normalment a les sabanes. El nom científic Lycaon pictus significa "llop pintat", ja que una de les característiques de l'espècie és que no hi hagi dos exemplars amb el mateix patró de taques que tenen al pelatge. Està en perill d'extinció. N'hi ha una població d'entre 3.000 i 5.500 exemplars en llibertat i uns 700 en captivitat.
Els licaons cacen en canilles. La presa preferida n'és l'impala i altres ungulats de mida mitjana. Hom en destaca la resistència i que siguin uns caçadors astuts. Se'ls ha observats caçant en relleus rostos i escarpats o, fins i tot, bloquejant les vies de fugida de les preses. La mida reduïda els fa sensibles als atacs d'altres grans carnívors, com ara lleons i hienes.
Té un complex sistema social de caràcter matriarcal. Sovint regurgiten l'aliment per a altres membres de la canilla, com ara els que no han pogut anar a caçar perquè s'han quedat tenint cura dels cadells.
Habita principalment en tot l'Àfrica subsahariana, exceptuant-ne les selves tropicals i els deserts més àrids. Actualment, ha desaparegut de moltes zones, però encara sobreviu a Botswana, el Camerun, la República Centreafricana, el Txad, Etiòpia, Kenya, Malawi, Moçambic, Namíbia, el Senegal, Sud-àfrica, el Sudan, el Sudan del Sud, Tanzània, Zàmbia i Zimbabwe.
El licaó (Lycaon pictus) és un cànid endèmic del continent africà, que habita normalment a les sabanes. El nom científic Lycaon pictus significa "llop pintat", ja que una de les característiques de l'espècie és que no hi hagi dos exemplars amb el mateix patró de taques que tenen al pelatge. Està en perill d'extinció. N'hi ha una població d'entre 3.000 i 5.500 exemplars en llibertat i uns 700 en captivitat.
Els licaons cacen en canilles. La presa preferida n'és l'impala i altres ungulats de mida mitjana. Hom en destaca la resistència i que siguin uns caçadors astuts. Se'ls ha observats caçant en relleus rostos i escarpats o, fins i tot, bloquejant les vies de fugida de les preses. La mida reduïda els fa sensibles als atacs d'altres grans carnívors, com ara lleons i hienes.
Té un complex sistema social de caràcter matriarcal. Sovint regurgiten l'aliment per a altres membres de la canilla, com ara els que no han pogut anar a caçar perquè s'han quedat tenint cura dels cadells.
Pes hyenový, možno také hyenovitý[2] (Lycaon pictus) je nápadně zbarvená psovitá šelma, obývající větší část subsaharské Afriky. Žije ve smečkách majících složitou hierarchii. Jsou to velmi úspěšní lovci, schopní ve smečce ulovit několikanásobně větší kořist, než jsou sami.
Pes hyenovitý je rozšířen roztroušeně po celé východní a Jižní Africe. Jeho přirozeným biotopem jsou savany a polopouště, ale také hory až do výšky 3000 m n. m. Byli pozorování i na vrcholu Kilimandžára.
Pes hyenovitý je nápadně zbarvená šelma s černým, hnědým, bílým a žlutým zbarvením srsti. Má dlouhé nohy, poměrně malou hlavu, štíhlé tělo a krátký a velice masivní čenich a tlamu. Na všech nohou má jen čtyři prsty, což je mezi psovitými šelmami poměrně neobvyklé. Tělo je 80 - 110 cm dlouhé, ocas je 30 – 40 cm dlouhý a hmotnost se pohybuje od 17 do 36 kg.
Stejně jako ostatní psovití je i pes hyenovitý vysoce společenské zvíře, které žije ve smečkách tvořených 6, někdy až 90 jedinci, z nichž se však zpravidla rozmnožuje pouze jeden dominantní pár. Ve smečkách se členové dorozumívají pomocí různých postojů, jako je olizování tlamy výše postaveným jedincům těmi podřízenými, ale také hlasových projevů. Zvláště komplikované a důležité jsou zdravící rituály, které se odehrávají před začátkem lovu a slouží k upevnění sociálních rolí ve smečce. Psi hyenoví jsou toulaví a při hledání kořisti urazí značné vzdálenosti; pouze v době, kdy jsou mláďata ještě malá, zůstávají delší dobu na jednom místě v blízkosti nor. Po většinu dne psi hyenovití odpočívají ve stínu a čistí si srst podobně jako kočky. Na lov se vydávají hlavně brzo ráno a večer nebo za měsíčných nocí.
Pes hyenovitý je jediná psovitá šelma, která je výhradně masožravá. Po setmění, když se odbydou zdravící rituály, vyráží smečka pátrat po kořisti. Živí se především velkými africkými kopytníky. Mohou jí být gazely, impaly, pakoně, buvolci, prasata bradavičnatá i zebry. Jakmile psi spatří stádo, chvíli je zvolna následují, vybírají si vhodnou oběť a pak zahájí honičku. Mohou se od začátku soustředit jen na jednu oběť nebo sledovat více zvířat, z nichž si vyberou obvykle to nejslabší nebo nejpomalejší. Při vlastním lovu se však smečka, zřejmě na základě hlasových signálů, "domluví" a společně zaměří na jedno zvíře. Když zvíře dostihnou, snaží se do něj zakousnout. Menší kořist (gazela, impala) uchopí za krk a strhnou, větším (zebra, pakůň) se zakusují do zadních končetin a ocasu, aby je zastavili. Buďto se pokusí zvíře povalit, nebo mu ještě ve stoje roztrhnou břicho a hrdlo. Přitom jeden ze psů často drží kořist (hlavně zebru) za čenich, aby se nemohla bránit. Jakmile psi rozsápou břicho, na kořist se navalí celá smečka a všichni psi hned začnou žrát, často dříve, než je kořist zcela mrtvá. Na úlovku si pochutnávají všichni bez vzájemné nevraživosti. Ve chvíli, když je zvíře mrtvé, dospělí psi uvolní místo pro mláďata, aby se nasytila nejdřív. Opozdilcům často nasycení psi maso vyvrhnou. Někteří členové smečky se vrátí do pelechu a vyvrhnou potravu dospělým, kteří hlídali malá mláďata. Díky dokonalé souhře a velmi složité taktice dokáží psi hyenoví s úspěchem ulovit kořist i mnohem větší, než jsou sami, jako například zebru nebo dokonce buvola.
Samice rodí 2 až 16 mláďat (obvykle 7), doba březosti je 69 až 72 dny. Mláďata se rodí v noře opuštěné například hrabáčem nebo prasetem bradavičnatým. Často v ní bývá více samic. Mláďata po narození nevidí, ale ve dvou týdnech se jim otevřou oči a brzy se vydávají ven z nory. Sají asi 3 měsíce a již od 2 týdnů se přikrmují natrávenou potravou, kterou jim členové smečky vyvrhnou. O mláďata se stará celá smečka a dokrmí i mláďata, která přišla o matku. V 6 měsících se mladí psi začínají učit lovu a doprovázejí smečku.
Psi hyenovití jsou skvělí běžci. Dokáží vyvinout rychlost okolo 65 km/h (některé zdroje udávají i přes 70 km/h), což je řadí na špičku mezi psovitými šelmami (spolu s chrty, vlky, liškami šedými a kojoty). Touto nebo mírně nižší rychlostí jsou schopni běžet i několik kilometrů (udává se 3-5). Smečka navíc při honičce vzorně spolupracuje, psi si dokážou kořist vzájemně nahánět a střídat se ve vedení. Není proto divu, že úspěšnost jejich lovu dosahuje okolo 80 %, čímž se řadí mezi nejúspěšnější šelmy světa.
Pro člověka, který lov pozoruje, působí trhání ještě živé kořisti velmi drasticky. Proto měl pes hyenovitý pověst kruté a nebezpečné šelmy, která nebyla dlouhou dobu vůbec chráněna. V současné době je pes hyenovitý v celé Africe přísně chráněn, jako druh ohrožený vyhubením. Kromě lovu ho ohrožuje zejména nákaza psinky, šířená toulavými domácími psy, další infekční choroby a fragmentace životního prostředí. Odhaduje se, že v současné době (2012) žije ve volné přírodě asi 6 600 psů, přičemž jen 1 400 jsou plně dospělí jedinci.
Psi hyenovití jsou v ČR chováni v ZOO Dvůr Králové
Rozšíření psa hyenovitého podle IUCN (nejsevernější saharská populace je nejistá)
Obrázky, zvuky či videa k tématu pes hyenovitý ve Wikimedia Commons
Galerie Pes hyenový ve Wikimedia Commons Tento článek není dostatečně ozdrojován a může tedy obsahovat informace, které je třeba ověřit.Pes hyenový, možno také hyenovitý (Lycaon pictus) je nápadně zbarvená psovitá šelma, obývající větší část subsaharské Afriky. Žije ve smečkách majících složitou hierarchii. Jsou to velmi úspěšní lovci, schopní ve smečce ulovit několikanásobně větší kořist, než jsou sami.
Hyeenakoira (Lycaon pictus) on Afrikan savanneilla ja muilla ruohikkoalueilla elävä koiraeläin, joka on sukua aasialaiselle vuorisudelle. Nimestään, ulkonäöstään ja ääntelystään huolimatta se ei siis ole läheistä sukua hyeenoille. Hyeenakoira elää ja saalistaa keskimäärin noin kymmenen yksilön laumoissa.
Nisäkäsnimistötoimikunnan ehdotus lajin uudeksi suomenkieliseksi nimeksi on savannikoira.[2]
Hyeenakoira on jäntevä ja notkea petoeläin, joka painaa noin 18–36 kg. Sen ruumiin pituus on 75–110 cm, uros ja naaras ovat suunnilleen samankokoisia. Turkki on lyhyttä ja tiheää. Lajin tieteellinen nimi viittaa turkin värikuviointiin, jossa erimuotoiset ruskeat, punertavat, okrankeltaiset, valkoiset ja mustat kuviot vuorottelevat. Jokaisella hyeenakoiralla on yksilöllinen kuviointi turkissaan – aivan kuten seeproilla. Hyeenakoiran korvat ovat suuret ja pyöreämuotoiset. Sen haukunta kuulostaa naurulta. Hyeenakoiran elinikä on noin 10 vuotta.
Hyeenakoirat elävät itäisessä ja eteläisessä Afrikassa. Lajin asuinseutuja ovat Saharan eteläpuoliset alueet ja etenkin Botswana, Namibia ja Mosambik, osin myös Zimbabwe, Transvaal, Swazimaa ja Tansania. Hyeenakoirat asuvat savanneilla sekä ruohikko- ja pensasalueilla. Niitä on tavattu myös puoliaavikoilla ja vuoristoisillakin seuduilla. Tiheässä metsässä ne eivät viihdy.
Hyeenakoira on uhanalainen laji, ja sen määrä on laskenut rajusti. Aikoinaan koiria oli noin puoli miljoonaa lähes kaikkialla Saharan eteläpuolisessa Afrikassa, eivätkä sadankaan yksilön laumat olleet epätavallisia. Nykyään jäljellä on enää 3 000–5 500 yksilöä[1]. Hyeenakoiria uhkaavat metsästys ja tarttuvat sairaudet sekä elinalueiden sirpaloituminen. Ne tarvitsevat suuren alueen tullakseen toimeen ja kilpailevat ravinnosta muiden suurten petoeläinten kuten leijonien ja täplähyeenojen kanssa. Useimmat Afrikan kansallispuistot ovat liian pieniä hyeenakoiralaumoille, joten ne laajentavat reviiriään maatalousalueille. Siksi karjankasvattajat tappavat niitä suojatakseen kotieläimiään. Populaatioiden pieni koko tekee lajin haavoittuvaiseksi tautiepidemioille.
Hyeenakoirat metsästävät ja elävät laumoina, joiden keskikoko on 7–8 aikuista, äärirajoina 2–20. Pennut mukaan lukien voi laumassa olla yli 30 jäsentä. Laumalla on tukikohta, "pesimäalue" vain silloin kun siinä on poikasia. Muulloin lauma kulkee elinpiiriään ristiin rastiin saalista etsimässä tai taivaltaa päivässä 2–50 km. Joidenkin tutkittujen laumojen elinpiirin keskikoko on 1 500 km2. Elinpiirit menevät selvästi päällekkäin. Jos laumat kohtaavat, suurempikokoinen lauma ajaa tavallisesti pienemmän tiehensä. Hyeenakoirilla ei ole varsinaista reviiriä, jota ne merkitsisivät virtsallaan, vaikka laumaa johtava alfapariskunta saattaa jättää hajumerkkejä.
Hyeenakoirat turvautuvat saalistaessaan pääasiassa näköönsä. Saalistus tapahtuu yleensä ilta- ja aamuhämärässä, vain harvoin yöllä. Pääasiallinen saaliseläin vaihtelee: yleensä hyeenakoirat metsästävät keskikokoisia sorkkaeläimiä kuten impala-antilooppeja, mutta myös suurempia eläimiä kuten gnuu-antilooppeja, seeproja tai pahkasikoja. Lähes kaikenlaiset nisäkkäät käyvät, mutta hyeenakoirien tiedetään saalistaneen myös strutseja. Lisäksi ne syövät pienempää riistaa kuten jäniksiä, liskoja ja jopa munia, mutta pienriista muodostaa ruokavaliosta vain pienen osan[1]. Tavallisesti lauma syö saaliin nopeasti, mutta hyeenakoirat saattavat myös kätkeä osan suuresta saaliseläimestä. Lauma ei tavallisesti kuitenkaan palaa ruokavarastolleen.
Toisin kuin kissaeläimet, hyeenakoirat eivät yritä päästä vaivihkaa saaliseläinten lähelle, vaan jahtaavat niitä avoimesti useita kilometrejä. Niiden huippunopeus on noin 55 kilometriä tunnissa. Kun saaliseläinten lauma on saatu vauhkoontumaan ja valittu uhri on juossut itsensä väsyksiin, yksi koirista tarraa kiinni uhrin häntään ja muut tekevät lopun eläimestä. Saalistustaktiikka vaikuttaa olevan opittua käyttäytymistä, ei vaistonvaraista. Laumat metsästävät ainakin kerran päivässä, suuremmat yleensä kaksi kertaa, erityisesti saalistaessaan pieniä eläimiä.
Tavallisesti vain laumaa johtavat alfauros ja -naaras parittelevat. Hyeenakoiran pentueet saattavat olla hyvinkin suuria (jopa 20 pentua), vankeudessa tavallisesti pienempiä. Pentujen kantoaika on 70–73 vuorokautta. Ensimmäiset 3–4 viikkoa pennut viettävät pesässä emonsa kanssa, sen jälkeen koko lauma huolehtii niistä. Lauma tuo saalistusretkiltä ruokaa myös sairaille ja muuten saalistuskyvyttömille jäsenilleen. Laumassa on yleensä enemmän uroksia kuin naaraita. Naaraat jättävät lauman tavallisesti noin 2,5-vuotiaina liittyäkseen johonkin toiseen laumaan. Urospennuista noin puolet jää laumaan, muut muodostavat uuden lauman.
Hyeenakoira (Lycaon pictus) on Afrikan savanneilla ja muilla ruohikkoalueilla elävä koiraeläin, joka on sukua aasialaiselle vuorisudelle. Nimestään, ulkonäöstään ja ääntelystään huolimatta se ei siis ole läheistä sukua hyeenoille. Hyeenakoira elää ja saalistaa keskimäärin noin kymmenen yksilön laumoissa.
Nisäkäsnimistötoimikunnan ehdotus lajin uudeksi suomenkieliseksi nimeksi on savannikoira.
De Afrikaanse wilde hond of hyenahond (Lycaon pictus) is een wilde hondachtige uit de orde der roofdieren (Carnivora). Alhoewel de soort veel lijkt op de hond, zijn de twee geen nauwe verwanten. Onze gedomesticeerde hond is namelijk meer verwant aan de wolf dan aan de Afrikaanse wilde hond.
De Afrikaanse wilde hond is een grote, gevlekte hond met een lang, slank lichaam en lange poten, grote afgeronde oren en een lange, volle staart. De kop is vrij kort en breed, met krachtige kaken. Hij heeft een donkerbruine tot zwarte vacht met onregelmatige roomkleurige, witte en geelbruine vlekken. Het vlekkenpatroon en de kleur van de vlekken verschilt zeer per individu, maar onder verwante dieren en dieren uit dezelfde regio zijn gelijkenissen te vinden. De staartpunt is bijna altijd wit, en de snuit meestal zwart. Jonge dieren zijn meer zwart van kleur met verspreid enkele witte vlekken, voornamelijk op de poten.
De Afrikaanse wilde hond heeft een sterke, herkenbare geur. De gemiddelde Afrikaanse wilde hond heeft een kop-romplengte van 76 tot 112 cm, een staartlengte van 30 tot 40 cm en weegt zo'n 15 tot 36 kg.
De Afrikaanse wilde hond leeft in savannes, licht beboste streken, steppen en graslanden, zowel in laagland als in bergen. Hij kwam oorspronkelijk algemeen voor in een groot deel van Afrika ten zuiden van de Sahara, in alle gebieden met voldoende prooidieren. Hij ontbrak enkel in de dichte bossen in West- en Centraal-Afrika. Door toedoen van de mens is zijn leefgebied echter versnipperd geraakt. Deze versnippering is een grote bedreiging voor deze diersoort, die namelijk veel ruimte nodig heeft.
De Afrikaanse wilde hond jaagt voornamelijk op middelgrote antilopen als impala, thomsongazelle, blauwe gnoe en grote koedoe, maar ook op wrattenzwijnen en andere middelgrote zoogdieren. Hij is echter ook in staat grotere dieren als zebra's en giraffes te doden. Afrikaanse wilde honden jagen gezamenlijk op hun prooi. Ze jagen voornamelijk in de schemering. Hun specialiteit is niet zozeer snelheid maar uithoudingsvermogen. Ze kunnen over een afstand van vijf kilometer een gelijkmatig tempo van 48 km/u volhouden. In een korte sprint kunnen ze snelheden van 60 km/u bereiken.
De troep achtervolgt een prooi en hapt naar de achterzijde en de flanken van het prooidier totdat dit vermoeid raakt. In tegenstelling tot katachtigen zoals de leeuw grijpen de Afrikaanse wilde honden hun prooi niet bij de keel maar in de buik. Ze rukken de ingewanden eruit en hierdoor komen de prooidieren niet door verstikking maar meestal door een shocktoestand om het leven. Dit klinkt barbaars en daarom werden Afrikaanse wilde honden tot in het recente verleden als verderfelijk beschouwd. Recent onderzoek heeft echter aangetoond dat de prooien van Afrikaanse wilde honden sneller overlijden dan die van leeuwen en luipaarden.
Het zijn zeer sociale dieren, die een strikte hiërarchie in hun groep hebben. De kern van een groep is een dominant paartje. Enkel het dominante paartje mag zich voortplanten en het territorium met urine markeren. Andere volwassen dieren helpen mee met de zorg voor de jongen, onder andere door voedsel op te braken.
Een groep bestaat tegenwoordig meestal uit ongeveer zes volwassen mannetjes en vier volwassen vrouwtjes. Vroeger waren groepen veel groter, en zijn er groepen waargenomen van enkele honderden wilde honden. Grotere groepen hebben grotere territoria dan kleinere groepen. Ook hebben welpen in grotere groepen een hogere overlevingskans. Het territorium van een groep kan zeer groot zijn, 200 tot 2000 km². In groepsverband doorkruisen ze het territorium.
De Afrikaanse wilde hond is meestal zwijgzaam. Als contactroep dient een laag, doordringend en herhalend krassend geluid, bij opwinding in de groep laat hij een staccato gepiep horen.
Een volwassen Afrikaanse wilde hond vertoont in zijn omgang met andere wilde honden binnen een groep opvallend vaak infantiel gedrag als bedelen. Op deze manier kan een wilde hond bij een potentieel agressief dier meer zorgzame reacties teweegbrengen, waardoor dit niet zal aanvallen.
De Afrikaanse wilde hond krijgt van alle hondachtigen de grootste worpen: gemiddeld tien welpen per worp. De meeste welpen worden geboren aan het einde van de regentijd in een ondergronds hol, meestal het verlaten hol van een aardvarken. De welpen zijn bij de geboorte blind en hulpeloos. Na een maand komen ze voor het eerst buiten het hol. Na vijf weken gaan ze van moedermelk over op opgebraakt voedsel. Na negen weken gaan ze met de andere volwassen honden mee op jacht, en na een jaar zijn ze volgroeid.
Na het ontwaken, vroeg in de ochtend of laat in de middag, ontstaat er een soort samenkomstceremonie, waarbij jonge wilde honden samenscholen en andere dieren lastigvallen door om ze heen te cirkelen. Dieren die niet lastiggevallen willen worden sluiten tijdelijke vriendschappen met andere dieren, waarbij ook zij samenscholen in grotere groepen. Deze ceremonie zorgt voor het mobiliseren en verbinden van individuele dieren in een jachttroep.
De Afrikaanse wilde hond wordt meestal niet oud: veel dieren sterven voor hun tiende levensjaar.
Van alle grote Afrikaanse roofdieren is de verspreiding van de Afrikaanse wilde hond de laatste jaren het sterkst afgenomen. Een belangrijke bedreiging is het afnemen van geschikte habitat door de oprukkende landbouw, met versnippering tot gevolg. Behalve de versnippering van het leefgebied heeft hij ook veel te lijden van ziekten die hij opdoet van de gedomesticeerde hond, en wordt er op de soort gejaagd omdat hij weleens vee vangt.
Ook willen veel natuurreservaten geen wilde honden opnemen omdat deze enorm veel eten en ze dus een grote populatie aan prooidieren moeten hebben om een groep wilde honden te kunnen voorzien. Andere grote roofdieren als leeuwen, luipaarden en jachtluipaarden vragen veel minder prooidieren dan de wilde hond. Om grote groepen te voorkomen zullen natuurreservaten er soms dan ook voor zorgen dat er geen nageslacht kan zijn door de vrouwtjes te steriliseren.
Er zijn niet meer dan 2500 volwassen exemplaren over en de soort wordt tegenwoordig als bedreigd beschouwd.
De naam lycaon komt van mythologische persoon: Lycaon, die in een (weer)wolf werd veranderd door Zeus.
Bronnen, noten en/of referentiesDe Afrikaanse wilde hond of hyenahond (Lycaon pictus) is een wilde hondachtige uit de orde der roofdieren (Carnivora). Alhoewel de soort veel lijkt op de hond, zijn de twee geen nauwe verwanten. Onze gedomesticeerde hond is namelijk meer verwant aan de wolf dan aan de Afrikaanse wilde hond.
Afrikansk villhund (Lycaon pictus) kalles også hyenehund og er et sosialt flokklevende rovpattedyr i hundefamilien. Arten er enste art i den monotypiske slekten Lycaon. Villhunden finnes over store deler av Afrika, sør for Sahara. Den blir av mange regnet som en av verdens mest effektive jegere. Den afrikanske villhunden er også den eneste arten i slekten Lycaon som har overlevd inn i vår tid.
Lycaon pictus betyr «malt ulvelignende dyr». Slektsnavnet Lycaon stammer fra det greske ordet lukos som betyr ulv. Villhunden er den eneste arten som har overlevd i denne slekten. Det første eksemplaret ble oppdaget av vestlige forskere (Temminck, 1820) i Mosambik og fikk navnet Kapp jakthund.
Afrikansk villhund framstår som en langstrakt slank, men kraftig hund med store, nærmest runde ører og lange, slanke ekstremiteter. Pelsen mangefarget og flekkmønstret, noe som er opphavet til det vitenskapelige navnet «malerhund» (Lycaon pictus).[2]
Pelsen er kort og glatt og mangler underpels. Den går igjen i fargene brun, rød, sort, blekgul og hvit i et flekket mønster, som for hvert dyr er like unikt og individuelt som et fingeravtrykk. Den buskete halen er alltid hvit på den ytre tredjeparten, men kan hos noen individer også være hvit nesten fra haleroten og ut til haletippen. Ørene er for det meste sorte, men ved inngangen til selve øret har den gjerne lysebrun behåring. Selv om pelsen er som et fingeravtrykk for hvert dyr, er det allikevel kjent at det karakteristiske flekkmønstret har likhetstrekk både innad i de ulike flokkene/familiene og innenfor de ulike regionene villhunden holder til. Pelsen har sorte bånd som strekker seg fra snuten og bakover mot øynene og ned over kinnene og halsen og opp mot bakkanten av ørene og på ørenes bakside. Ei enkel sort smal stripe strekker seg også langs snuteryggen og opp over pannen og skallen på dyret.
Skallen er massiv og snutepartiet bredt og kraftig. De meget kraftfulle kjevene ender opp i utstående kinnbein, og bittet er svært kraftig i forhold til dyrets størrelse. I en vitenskapelig studie der 39 ulike nålevende og utdødde rovdyr inngikk, ble BFQ (bitestyrkekvotient = vektmessig utlignet bitestyrke) målt til 142 (tilsvarer 428 kg/cm²).[3] Tannformelen er som hos de fleste andre canider (3/3 + 1/1 + 4/4 + 2/3 = 42 tenner), men i underkjeven mangler rovtennene det innerste toppunkt (i likhet med hos bushhund og asiatisk villhund).
Dyret er på størrelse med en golden retriever eller litt mindre, og betydelig mindre enn en norsk ulv. Kroppslengden er omkring 75–110 cm fra snutespiss til halerot. Halen måler gjerne ca. 30–40 cm. Villhunden har kompakte, runde føtter og kun fire tær på hver fot. Hanner og hunner har omtrent samme størrelse. Den blir normalt ca. 60–75 cm i skulderhøyde, og vekten ligger på omkring 18–36 kg.[4][5][6]
Tidligere fantes afrikansk villhund nærmest over hele Afrika (for omkring 3 000 år siden trolig også i Nord-Afrika), unntatt i tropisk regnskog og full ørken. Nå er utbredelsen blitt mer fragmentert. I dag finner man den derfor helst i Namibia, Botswana, Mosambik, deler av Zimbabwe, Swaziland, og i Transvaal i Sør-Afrika. Det finnes imidlertid spredte populasjoner også andre steder i Afrika, eksempelvis i Kamerun, men den generelle utbredelsen av denne arten har en synkende tendens. Av de tidligere 39 utbredelsesområdene villhunden ble regnet som en del av, er den i dag forsvunnet fra 25.[7]
I Hwange nasjonalpark i Zimbabwe finnes det 5 kjente flokker. I Kruger nasjonalpark i Sør-Afrika finnes det 8 flokker. I Masai Mara naturreservat i Kenya finnes det 6 kjente flokker. I Moremi viltreservat, som ligger i Okavangodeltaet i Botswana, finnes det 8 kjente flokker. I Tanzania har Selous viltreservat 6 kjente flokker og Serengeti nasjonalpark 7 flokker.
Tidligere trodde man at afrikansk villhund primært var å finne på åpent gresskeldt sletteland. Bakgrunnen for denne oppfattelsen var en studie gjort i Serengeti nasjonalpark i Tanzania. Nyere forskning har imidlertid avdekket at disse hundene har større tetthet på savanner (med kort gress), der kratt- og småskog står tettere. I noen grad er arten også tilstede i lavereliggende skogkledte fjellområder og semi-ørken, som i Sahel. Mange forskere mener at artens utbredelse i større grad begrenses av menneskelig aktivitet og tilgangen på byttedyr, enn av tap av en spesiell type habitat.
Afrikansk villhund er et av de mest sosiale hundedyrene. Flokken tilbringer mesteparten av tiden sammen og ledes av et såkalt alfapar.[8] Alfaparet kan gjenkjennes på den økte tendensen til å markere seg. Det skal nevnes at alfastatus hos afrikansk villhund er omdiskutert. Noen mener også at disse dyrene snarere må sees på som en art uten en bestemt rangatferd.[9][10] Den kjente ulveforskeren L. David Mech antydet i 1975 at lignende argumenter om den sosiale strukturen kunne benyttes om afrikansk villhund som for ulv.[11]
Villhunden kan danne flokker på opp mot 40 dyr, men det er mer vanlig at den omfatter 2-27 dyr. Tidligere, da det fantes mange flere slike villhunder i Afrika, kunne flokkene bestå av opp mot 100 dyr. Gjennomsnittsflokken består imidlertid gjerne av ca. 7-15 dyr.
En flokk består som regel av flere hanner enn hunner, og de har hver i sær sin egen rangordning innad i flokken. Flokken er heller ikke statisk med hensyn til individene, men skifter gjennom sesongen. Noen dyr (spesielt tisper) forsvinner til andre flokker, mens andre kommer. Jo lenger ned på rangstigen et dyr står, jo større er sannsynligheten for at det forlater flokken. På denne måten kan flokkene variere i størrelse og sammensetning gjennom året. Slik vandring mellom flokkene, som kan foregå over distanser på flere hundre kilometer,[12] bidrar dessuten til å sikre stor genetisk variasjon. Nye flokker dannes gjennom at dyr av samme kjønn forlater en flokk og forener seg med dyr av motsatt kjønn fra flere andre flokker. Nye flokker består således av en kjerne av enten hanner eller hunner med nært slektskap, mens dyr av det motsatte kjønn ikke er nært beslektet.
Når en alfa dør, vil plassen normalt bli overtatt av et annet dyr i flokken, men ikke nødvendigvis av det dyret som står nærmest på rangstigen. Det finnes også eksempler på at alfahannen har blitt erstattet av et ungdyr. Det mest betydningsfulle for flokken er at alfaen har nødvendig kunnskap og erfaring til å sikre fortsatt suksess.
Både hanner og hunner samarbeider om å fø opp valper og bringe mat til skadde og syke individer som tilhører flokken. Innad i flokken er det sjelden aggresjon medlemmene i mellom, unntatt mellom den dominante tispa og eventuelle tisper som måtte forsøke å formere seg. Det er også kjent at alfatispa kan stjele valper fra andre tisper i flokken som har paret seg suksessfullt.
Villhundens territorium varierer mye i forhold til det habitatet de holder til i. Tettheten av byttedyr vil avgjøre hvor store territoriene blir. I Okavangodeltaet i Botswana er det vanligvis omkring 450 km², mens det i Serengeti kan være opp mot 2 460 km² (typisk 1 318 km²). Territorier på ned mot 200 km² er også kjent. Likeledes er det kjent at kjerneområdet i et territorium er mer typisk 50–200 km² når flokken har valper å fø på. Villhunder lever et nomadisk liv og forflytter seg ofte, unntatt når tispene skal føde. Ellers blir flokken sjelden lenger enn en til to dager på samme leirplass.
Villhunden er normalt ikke territorial ovenfor andre arter og den regnes som døgn-/dagaktiv. Størst aktivitet har arten i grålysningen om morgenen og i skumringen på kvelden. Villhunden forsvarer normalt ikke territoriet sitt utenom paringstiden. Territoriegrensene til ulike beslektede flokker kan overlappe hverandre ganske mye, mens grensene mot ikke-beslektede flokker gjerne ikke overlapper i særlig grad. Utenfor kjerneområdet til flokken er det kjent at det hersker en slags tidsintervall for bruk av overlappende områder flokkene i mellom, slik at ulike flokker befinner seg i bestemte områder til forskjellige tider. Slik unngår flokkene unødvendige konfrontasjoner i disse områdene. Mindre flokker vil også normalt søke å unngå større flokker, og trekke seg vekk fra overlappende områder i tide. Skulle ikke-beslektede flokker allikevel møtes vil typisk mindre flokker flykte for å unngå konflikt. Mellom jevnbyrdige flokker kan det derimot oppstå mer alvorlige konflikter om tilgangen til ressursene.
Villhunden kommuniserer ved hjelp av markeringer, kroppsspråk og lyder. Siden disse hundene ikke er territoriale bruker de heller ikke urin til å markere territoriet sitt med, slik det er vanlig for andre hundedyr å gjøre. Derimot kan man se at alfahannen og tispa ofte bruker urin til å kommunisere innad i flokken. Dyr som har kommet bort fra flokken gir gjerne fra seg en «hoo»lignende lyd, som så besvares av andre medlemmer. De har en bjeffelignende lyd når de varsler fare, og en klynkende lyd når de tigger mat.
Afrikansk villhund er verdens mest suksessfulle flokkjeger, en dyktig jeger som ofte jakter på byttedyr som er mye større enn den selv. Jakten foregår vekselvis over hele territoriet, avhengig av tettheten på byttedyr. Villhunder jakter helst i skumring eller grålysning. På større byttedyr foregår jakten i flokk, men den jakter også på mindre byttedyr alene eller parvis. Flokkjakt ledes alltid av alfahannen etter et sinnrikt og svært effektivt mønster, der medlemmene i flokken ser ut til å ha forskjellige oppgaver under selve jakten.
Villhunder har stor utholdenhet og hurtighet. De kan holde en jakt gående i høy fart over mange kilometer. Toppfarten skal være over 70 km/t[13], og over en strekning på inntil to km kan farten komme opp i mer enn 60 km/t. Bl.a. enkelte antiloper er enda raskere, men ikke like utholdende. Statistisk nedlegger enkelte flokker opp mot 85-90 % av alle byttedyr som jages, noe som er langt mer enn noen annen art som jakter i flokk. Byttet trettes ut før angrepet innledes. Jakten ledes av alfahannen og utvalgte medlemmer av flokken, gjennom en sinnrik angrepsatferd. Så snart angrepet et innledet angriper også resten av flokken for å legge byttet i bakken hurtigst mulig. Hundene river så først opp buken med de kraftige kjevene, slik at byttet dør nærmest momentant (som oftest av sjokket). I motsetning til de fleste andre rovpattedyr vil villhunden ofte tillate andre rovdyr og fugler å spise av byttet. Det gjelder imidlertid ikke for flekkhyener, som resolutt jages vekk og av og til også drepes[14].
Fordi villhunden ofte ikke forsvarer byttet sitt, er den utsatt for at det stjeles av hyener, sjakaler, leoparder og løver. Sistnevnte vil også drepe villhundens valper om anledningen byr seg, men disse blir aggressivt forsvart av flokken dersom denne ikke er totalt underlegen. Løver, iallfall når de opptrer i flokk, kan også angripe flokker av villhunder og drepe enkelte av dem. Noen få ganger har afrikanske villhunder påviselig overfalt og drept gamle og sårede løver.[15][16] Derimot kan en flokk villhunder lett drepe en leopard[17], eller jage den opp i et tre.
De vanligste byttedyrene er antiloper som impala (Aepyceros melampus), kudu (Tragelaphus strepsiceros), Thomsons gaselle (Gazella thomsonii) og gnu (Connochaetes taurinus). Den kan også jakt på så store arter som sebra (flere arter), eland (Tragelaphus oryx) og kafferbøffel (Syncerus caffer), men det er mer sjeldent. Noen steder jakter de også på små antiloper som dik-dik (Madoqua sp.), steinbukk (Raphicerus campestris) og vortesvin (Phacochoerus sp.). Et studium av 136 individer i Serengeti viste at de vanligste byttedyrene var Thomsons gaselle på 15–20 kg og gnukalver på under 60 kg, dernest sebraer på 220–240 kg. Enkelte flokker så ut til å ha spesialisert seg på sebraer.[18].
Afrikansk villhund spiser ikke kadavre, uansett hvor friske de måtte være.[19][20][21]
Villhunden blir ofte beskyldt for å ta kveg og annen buskap i de områdene den finnes, men studier som er gjennomført viser at dette ikke er tilfellet. En tre og en halv år lang studie (1994–1997) av en flokk i Zimbabwe viste tvert i mot at de buskapsdyra som forsvant ble tatt av et «tobeint rovdyr» – mennesket.
Hos villhunden er det vanligvis bare alfaparet som formerer seg, og de lever gjerne i et monogamt parforhold livet ut. De vil også normalt forsøke å hindre andre medlemmer av flokken i å formere seg, noe som ofte fører til aggressiv atferd dem i mellom, spesielt blant tispene. Det hender imidlertid at tisper som står lavere på rangstigen også får lov til å formere seg.
Afrikansk villhund blir kjønnsmoden når de er omkring 12-18 måneder gamle, men de begynner ikke å formere seg før på et langt senere tidspunkt. De yngste tilfeller som er kjent var ei tispe som var omkring 22 måneder gammel. Tispa går drektig i ca. 60-72 dager og føder gjerne valpekullet sitt mellom mars og juli måned, litt etter hvor de holder til. Nyfødte valper er sorte med irregulære hvite flekker. Kullet kan variere mye i størrelse. Mellom to og 22 valper regnes som normalt, men gjennomsnittet er ti til elleve valper. De minste kullene stammer gjerne fra dyr som lever i fangenskap.
Tispa føder helst i en gressdekket hule, ofte etter et jordsvin. Der blir valpene oppvartet til de er omkring tre-fire uker gamle, da mora gjerne tar dem med ut for første gang. Straks valpene kommer ut blir de gjenstand for oppmerksomhet fra hele flokken, som også deler på ansvaret med å skaffe dem mat og passe på dem. De blir normalt avvendt når de er omkring fem uker (3-12 uker) gamle. Etter dieperioden vil mora gjenoppta sin jaktatferd, mens andre medlemmer i flokken passer valpene. Etter en jakt vil dyra i flokken gulpe opp mat til valpene etter et hierarkisk mønster, der dyra lavest på rangstigen må bidra mest. Når valpene blir omkring tre-fire måneder gamle vil de begynne å bli med flokken når den jakter på byttedyr. De får gjerne forsyne seg først når et bytte er nedlagt. Mora føder gjerne et nytt kull i løpet av 12-14 måneder. På denne tiden forlater gjerne det forrige kullet flokken, kjønnsvis. Hanner følger hanner, og tisper følger tisper. De kan imidlertid også velge å bli i flokken.
Dødeligheten er normalt høy for valper, spesielt den første tiden. Det er imidlertid ting som tyder på at dess flere medlemmer flokken har, jo større er overlevelsesgraden hos valpene. At andre medlemmer av flokken deltar i valpestellet har derfor stor betydning for flokkens suksess. Villhunden blir sjelden mer enn sju år i vill tilstand, selv om det er kjent at enkelte individer har levd til de blir nærmere tolv år gamle.
Man antar at afrikansk villhund trolig kan være farlig for mennesker, fordi arten er et utpreget rovpattedyr som jakter i flokk. Det finnes imidlertid ingen dokumentasjon på at villhunder noen gang har angrepet mennesker, verken vitenskapelig eller i form av sagn og fabler.
Sørafrikaneren James Frederick Clark ga i 1968 ut boka «Man is the Prey» (ISBN 978-0-8128-1250-3), der det fremsettes anekdotiske angrep på barn som kan komme inn under sagn eller fabler. Dette er imidlertid uklart i øyeblikket. Clark er synonym med den personen som fikk æren for kampanjen som i 1981 førte til total stopp i gruvedriften innenfor grensene til Kruger nasjonalpark. Han var også en av hovedpersonene bak opprettelsen av Endangered Wildlife Trust i 1974.
Forskere antar at slekten Lycaon skilte lag med Canis for omkring tre millioner år siden.[22] Afrikansk villhund er derfor bare fjernt i slekt med hundedyr som ulver, rever, dingo og tamhund. Villhundens nærmeste nålevende slektninger trodde man var asiatisk villhund (Cuon alpinus) og den søramerikanske bushhunden (Speothos venaticus) (basert på likheter i den dentale utrustningen), men nyere forskning har antydet at disse trolig er nærmere beslektet med fjellrev og artene i hundeslekten, enn med afrikansk villhund. Morfologiske studier støtter heller ikke et slikt nært slektskap mellom disse artene.
Arten er kalt «hyenehund» og «jakthyene»[23], men er ikke i slekt med hyener.
Inndelingen under følger Rutkowski et al. (2015).[24] Det er igangsatt studier som forhåpentlig vil avdekke om stripsjakal (C. adustus) og svartryggsjakal (C. mesomelas) bør innlemmes i en selvstendig slekt.
Afrikansk villhund ble først beskrevet av den hollandske aristokraten og zoologen Coenraad Jacob Temminck (1778–1858) i 1820. Det hersker en viss uenighet med hensyn til navnet afrikansk villhund, fordi noen forskere mener det er misvisende og heller burde vært brukt om sjakaler – fordi sjakalen inngår i hundeslekten, noe ikke afrikansk villhund gjør. Mange velger derfor å kalle den malerhund eller malerisk villhund, fordi dette samsvarer med det vitenskapelige navnet (Lycaon pictus) og derfor er mer beskrivende for arten.
Fem underarter er beskrevet og var tidligere anerkjent,[25] men siden 2001 anerkjennes ikke disse lenger.[26] Det råder også en viss usikkerhet omkring det genetiske arvematerialet hos villhunder i Vest- og Sentralafrika, som fortsatt ikke er skikkelig kartlagt. En studie viser også at det er stor variasjonen i genotypene flokkene i mellom, i hele utbredelsesområdet.
Afrikansk villhund er en av de mest truede artene i Afrika, som eneste representant i slekten Lycaon. Det er mange som prøver å utrydde dem der de bor. Den har siden 1990 hatt status som truet (EN) av IUCN, men står fortsatt ikke oppført på CITES lister. Totalbestanden består av cirka 6 600 dyr fordelt i 39 mindre populasjoner,[1] hvorav kun 1 400 er voksne individer. Den største av populasjonene består av vel 250 voksne individer.[1] De fleste befinner seg i den sørlige delen av Afrika og i Tanzania. I tillegg kommer cirka 500 dyr som lever i fangenskap rundt om i verden, hvorav flere par produserer avkom.
Til tross for at arten er juridisk beskyttet i store deler av sitt utbredelsesområde minsker bestanden.[1] Konflikter med mennesker, sykdommer (spesielt valpesyke) og (i en viss utstrekning) oppdeling av habitatet er de vanligste årsakene til den synkende tendensen, samtidig som beskyttelsen i praksis bare blir marginalt håndhevet av myndighetene. Arten er nærmest utradert i Vestafrika. Den største bestanden finnes i det Sørlige Afrika, spesielt nord i Botswana, vest i Zimbabwe, øst i Namibia, og i Kruger nasjonalpark i Sør-Afrika.
Som følge av artens drastiske reduksjon i antall de siste tretti årene har det gjennom mange år pågått et arbeid med å reintrodusere afrikanske villhunder født i fangenskap til naturen. Dette arbeidet har imidlertid til det siste ikke hatt særlig stor suksess. Forskerne tror nå at årsaken kan være å finne i artens særskilte spredningsmønster, altså i den spesielle måten arten danner nye flokker på. Det er derfor igangsatt et nytt prosjekt der man vil forsøke å sett ut grupper med nært beslektede individer av samme kjønn (enten hunner eller hanner), for på den måten i størst mulig grad å etterligne artens naturlige måte å spre seg på. Man håper at slike grupper i større grad vil trekke til seg individer fra det motsatte kjønn og danne nye flokker. Det er allikevel et problem at dyr født i fangenskap ikke har nødvendig erfaring til å kunne overleve i det fri særlig lenge, uten «hjelp» fra erfarne individer. Det er derfor essensielt at nye flokker blir dannet. Foreløpige betraktninger har gitt positive indikasjoner, men per 2007 er det fortsatt for tidlig med konkrete prognoser for prosjektet.
Afrikansk villhund (Lycaon pictus) kalles også hyenehund og er et sosialt flokklevende rovpattedyr i hundefamilien. Arten er enste art i den monotypiske slekten Lycaon. Villhunden finnes over store deler av Afrika, sør for Sahara. Den blir av mange regnet som en av verdens mest effektive jegere. Den afrikanske villhunden er også den eneste arten i slekten Lycaon som har overlevd inn i vår tid.
Multimedia w Wikimedia Commons 
Hasło w Wikisłowniku Likaon pstry[4], likaon[a], simir (Lycaon pictus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych, zaliczany do reliktowej linii psowatych, dawniej występujący na prawie całym kontynencie afrykańskim, łącznie z Saharą, a w starożytności także na Bliskim Wschodzie aż po Babilonię. Obecnie jest jednym z najrzadszych dużych mięsożerców. Likaon ma bardzo silny instynkt stadny, który sprawia, że żyje i poluje w dużych watahach. Jest bardzo wytrzymałym drapieżnikiem – może gonić ofiarę przez wiele kilometrów. Najchętniej poluje na antylopy. Żywi się głównie mięsem, czasami dietę uzupełnia pokarmem roślinnym. Blisko spokrewniony z cyjonem rudym (Cuon alpinus), jest jednak od niego trochę większy. Jego główni wrogowie to lwy (które często zabijają likaony) i krokuty cętkowane. Inteligencją dorównują wilkom, natomiast przewyższają je stopniem rozwoju zachowań społecznych[5]. Są najbardziej skutecznymi łowcami dużych zwierząt wśród wszystkich ssaków. Obecnie poświęca się coraz więcej uwagi tym bardzo zagrożonym ssakom drapieżnym Afryki (drugi na liście zwierząt zagrożonych ssak drapieżny Afryki - zob. kaberu etiopski).
Likaon zamieszkuje suche obszary na południe od Sahary. Występuje w Etiopii, Erytrei, Angoli, Botswanie, Namibii, Somalii, Sudanie Południowym, południowym Czadzie, wschodniej Nigerii, Demokratycznej Republice Konga, Kenii, Tanzanii, Angoli, Zambii, Zimbabwe i RPA. Unika wszelkich lasów, jest typowym zwierzęciem otwartych terenów. Zamieszkuje zarośla akacjowe, półpustynie, sawanny drzewiaste, busz, niekiedy pojawia się na obszarach bardziej górzystych, jednak jego główne siedlisko stanowią sawanny trawiaste bogate w duże ssaki roślinożerne takie jak gnu czy zebry.
Likaon to obecnie jedyny przedstawiciel rodzaju Lycaon. Jest przedstawicielem reliktowej fauny afrykańskiej występującej niegdyś na obszarze Eurazji. Zapis kopalny dowodzi, że przodkowie likaona istnieli już w pliocenie na obszarze Azji i Europy, zaś we wczesnym plejstocenie (ok. 1,8 mln lat temu) występowały także na obszarze Afryki.
Pierwotni plioceńscy przodkowie byli psami o słabo rozwiniętych łamaczach. Stopniowa modyfikacja zębów pozwoliła na wykształcenia się dzisiejszego uzębienia likaona o szerokich, ostrych łamaczach. Mimo to kopalne zapisy dotyczące przodków likaona są bardzo ubogie, w przeciwieństwie do innych znanych drapieżników np. lwów czy wilków. We wschodniej Afryce na drodze anagenezy, czyli transformacji filetycznej, powstał gatunek Lycaon pictus (likaon zwany simirem lub dzikim psem afrykańskim). Prawdopodobnie najbliższego wspólnego przodka likaon miał z cyjonem rudym (Cuon alpinus), nie wiadomo jednak kiedy nastąpiło rozdzielenie się gałęzi drzewa kladystycznego obydwu gatunków (Pietrzak, 2007). Nieco dalszymi krewnymi likaona są również afrykańskie pierwotne szakale pręgowane i czaprakowe należące do osobnych podrodzajów rodzaju Canis oraz inni przedstawiciele tego rodzaju na czele z wilkiem szarym.
Likaon wcześniej był klasyfikowany do podrodziny Simocyoninae razem z cyjonem i pakożerem leśnym. Ostatnie badania mitochondrialnego DNA (1993) dowiodły bliskie pokrewieństwo z psowatymi z rodzajów Canis, Cuon, Cerdocyon, Atelocynus, Dusicyon i Lycalopex[6].
Obecnie likaona zalicza się do podrodziny Caninae, plemienia Canini. Niekiedy wydzielano likaona wraz z cyjonem w podplemię Simocyonina (Pietrzak, 2007). Ostatnio przeważa pogląd, że likaona należy zaliczyć do podplemienia Canina, razem z psami Canis i cyjonem. Wiele zachowań, struktura społeczna i rozrodcza jest podobna jak u cyjona i wilka szarego. Tak jak wszystkie psowate z rodzaju Canis, likaon posiada 78 chromosomów diploidalnych.
Jest to zwierzę o harmonijnej budowie ciała, o dużych, szerokich, zaokrąglonych uszach z krótkim zwężającym się ku końcu pyskiem. Posiada szczupłą sylwetkę o długich i smukłych kończynach. Ma wąską, ale pojemną i silną klatkę piersiową oraz dobrze rozbudowaną część nosową pyska, także dobrze rozwinięty zmysł powonienia i słuchu. Pysk i zewnętrzne części uszu czarne. Poprzez czoło rozciąga się czarna pręga.
Charakterystyczna jest czarno-brunatna sierść w białe i rudawe plamy oraz puszysty ogon z białą końcówką. Każdy osobnik ma inny układ łat na ciele, więc nie ma dwóch takich samych likaonów. Przez jego krótką i rzadką sierść w niektórych miejscach prześwituje różnobarwna skóra także warunkująca indywidualną barwę sierści poszczególnych członków stada.
Taka budowa likaona (m.in. krótka sierść i duże uszy) jest jednym z przystosowań do życia w podrównikowych terenach trawiastych i pozwala szybko wydalać ciepło z organizmu podczas długotrwałego biegu za zdobyczą.
Likaon waży przeciętnie 17–36 kg[7]. Samce są większe od samic o około 3–7%. Masa ciała zmienna, w zależności od dostępnego pokarmu. Szczenięta są czarne z niektórymi białymi częściami. Likaon w przeciwieństwie do innych psów nie posiada piątego szczątkowego palca na przednich kończynach. Wydziela silny, piżmowy zapach. Samice mają 12–14 sutków. Likaon posiada szeroką, zaokrągloną czaszkę z szerokim łukiem jarzmowym, potężnymi łamaczami, dużymi kłami i silnym zgryzem. Cechą charakterystyczną są szerokie i duże zęby trzonowe przystosowane do kruszenia kości oraz duży grzebień potyliczny stanowiący przyczep dla silnych mięśni karku, podobnie jak u hien[8].
Likaony prowadzą głównie dzienny tryb życia. Watahy afrykańskich likaonów liczą od 10 do 60 osobników, są to największe stada jakie tworzą ssaki drapieżne. Społeczeństwo likaonów jest silnie ze sobą powiązane, występuje hierarchia osobników. Wszyscy członkowie stada śpią, rozmnażają się i polują zawsze razem. Grupie przewodzi dominująca para, a hierarchia jest osobna dla samców, osobna dla samic.
Przewodnikiem stada jest zazwyczaj stary doświadczony samiec. Areały jednego stada mogą liczyć ponad 4000 km², mimo to likaony nie są aż tak terytorialne jak inne ssaki drapieżne.
Wieloletnie badania pokazują, że w stadzie likaonów hierarchia jest bardzo wyraźna, łatwiej zauważalna wśród samic niż samców[potrzebny przypis]. Ceremonia pozdrowień przed polowaniem jest uderzająco podobna do obserwowanej u wilków szarych. W przeciwieństwie do wilków przez wiele lat nie obserwowano między likaonami walk o pożywienie w czasie wspólnego jedzenia. Dzięki wieloletnim skrupulatnym badaniom dowiedziono, że dość wyraźnie zaznacza się podział osobników przy jedzeniu. Oto jeden z przykładów o hierarchicznym społeczeństwie likaonów:
"...przykłady notorycznej agresji wśród jedzących dorosłych likaonów wystąpiły w stadzie złożonym z czterech dorosłych osobników ... W ciągu pierwszych paru tygodni niższa rangą samica była ciągle odpędzana od każdej zdobyczy i często atakowana przez drugą samicę. W dodatku jeden lub dwa samce często przyłączały się do ataku dominantki, podobnie jak szczenięta, które łączyły się w ataku na przegrywającego w bójce. Jeśli tylko psy nie jadły, dominujący samiec bardzo często bronił podporządkowaną samicę przed atakami dominantki, wciskając się między obie samice i delikatnie odpychając dominantkę..." [Hugo van Lawick-Goodall; Jane van Lawick-Goodall, 1971]
Osobnik podporządkowany podkula ogon szybko nim machając, piszczy, obnaża zęby, szyję, kładzie się na ziemi oraz liże osobnika dominującego. Osobnik dominujący w tym wypadku stoi wyprostowany z ogonem uniesionym wysoko z dumną miną, nieraz obniża nieco głowę przysuwając ją ku ziemi.
Likaon żywi się prawie wyłącznie mięsem. Zwierzęta te polują w grupach, często dwa razy dziennie a ich ofiarami padają impale, gazelopki sawannowe, gazelki masajskie, zebry, gnu oraz inne gatunki gazel i antylop. Likaon żywi się także drobnymi ssakami (np. gryzoniami), ptakami, a także owadami. Ofiary lokalizuje za pomocą węchu i wzroku. Likaony są wytrwałymi łowcami, potrafią biec do 5 km z prędkością 50 km/h. Najszybsze osobniki osiągają prędkość 65 km/h. Z taką prędkością doganiają większość swoich ofiar na dystansie 3 km[5]. Gdy zbliżają się do ofiary każdy osobnik ma przydzieloną rolę w strategii polowania, następnie atakują wyczerpaną zdobycz chwytając za kark i gardło i natychmiast nadal żywe zwierzę jest rozrywane na kawałki. Po minucie zwierzę nie żyje a po kilkunastu minutach pozostają z niego tylko kości i kawałki skóry.
Blisko 80% wszystkich polowań kończy się sukcesem (podczas, gdy w przypadku lwów, uznawanych za najlepszych drapieżników, jest to tylko 30%).
W przeciwieństwie do przyjętych poglądów nie każde pojawienie się likaonów w pobliżu stada np. gnu wywołuje popłoch i panikę. Dopiero gdy likaony zbliżą się zanadto i zaczynają przyśpieszać wywołuje to pobudzenie u potencjalnej zdobyczy. Podczas polowania poszczególne likaony mogą gonić różne ofiary. Takie zachowanie ma na celu wyszukanie odpowiedniej zdobyczy i gdy taka zdobycz zostanie wybrana wszyscy członkowie stada zaczynają ścigać tylko jedną ofiarę.
Po zjedzeniu zdobyczy likaony wracają do stada i zwracają pokarm szczeniętom i opiekującym się nimi samicom. W przeciwieństwie do lwów i wilków likaony ustępują młodym pierwszeństwa w dostępie do pokarmu. Chore i kalekie osobniki, a także osierocone młode pozostają nadal pod opieką watahy[5].
Likaon pstry, likaon, simir (Lycaon pictus) – gatunek drapieżnego ssaka z rodziny psowatych, zaliczany do reliktowej linii psowatych, dawniej występujący na prawie całym kontynencie afrykańskim, łącznie z Saharą, a w starożytności także na Bliskim Wschodzie aż po Babilonię. Obecnie jest jednym z najrzadszych dużych mięsożerców. Likaon ma bardzo silny instynkt stadny, który sprawia, że żyje i poluje w dużych watahach. Jest bardzo wytrzymałym drapieżnikiem – może gonić ofiarę przez wiele kilometrów. Najchętniej poluje na antylopy. Żywi się głównie mięsem, czasami dietę uzupełnia pokarmem roślinnym. Blisko spokrewniony z cyjonem rudym (Cuon alpinus), jest jednak od niego trochę większy. Jego główni wrogowie to lwy (które często zabijają likaony) i krokuty cętkowane. Inteligencją dorównują wilkom, natomiast przewyższają je stopniem rozwoju zachowań społecznych. Są najbardziej skutecznymi łowcami dużych zwierząt wśród wszystkich ssaków. Obecnie poświęca się coraz więcej uwagi tym bardzo zagrożonym ssakom drapieżnym Afryki (drugi na liście zwierząt zagrożonych ssak drapieżny Afryki - zob. kaberu etiopski).
Câine sălbatic african (Lycaon pictus) este un mamifer carnivor din familia Canidae, întâlnit numai în Africa, în special în savană și în zonele tropicale împădurite.
Câine sălbatic african (Lycaon pictus) este un mamifer carnivor din familia Canidae, întâlnit numai în Africa, în special în savană și în zonele tropicale împădurite.
Den afrikanska vildhunden eller hyenhunden (Lycaon pictus) är ett däggdjur inom familjen hunddjur, därigenom avlägsen släkting till tamhunden och den enda arten inom släktet Lycaon.
Den vilseledande benämningen "hyenhund" bör undvikas eftersom den inte är besläktad med hyenor som inte är hunddjur över huvud taget. Denna förväxling gjordes till och med av Coenraad Jacob Temminck som beskrev arten med det vetenskapliga namnet Hyaena picta. Den brittiska biologen Joshua Brookes flyttade arten 1827 till det egna släkte Lycaon. På grund av några morfologiska likheter antogs tidigare att arten är nära släkt med asiatisk vildhund (Cuon alpinus) och skogshund (Speothos venaticus), men nyare genetiska studier tyder på ett närmare samband med vargsläktet (Canis).[3] En del zoologer skiljer mellan fem underarter[4] på grund av de utförda undersökningar och andra betraktar differenserna som obetydliga och definierar arten som ett monotypiskt taxon.[3]
Det vetenskapliga namnet betyder "målad varg".[5]
Afrikansk vildhund har asymmetriska fläckar, och det är mycket karaktäristiskt för arten att inte två individer har samma fläckmönster. Fläckarnas färg varierar mellan gulbrun och svart. Huvudet är över ögonen gulbrun med en svart strimma i mitten på hjässan. Nosen och öronens spetsar är svarta. Bakre delen av svansen har huvudsakligen en vit färg och vissa individer har en mörk svansspets.[3]
Kroppslängden (huvud + bål) varierar från 1,05 m till 1,40 m och båda kön är lika stora. Därtill kommer en 31 till 42 cm lång svans. Hannar är med en genomsnittlig vikt av 28 kg något tyngre än honor som når 24 kg. Extremiteterna är för storleken ganska smala och dessutom kännetecknas arten av stora cirka 13 cm långa avrundade öron. Varje fot har fyra tår som är utrustade med klor. Hudvecken där penisen vanligen göms har långa hår som gör det lätt att skilja individer av olika kön.[3]
Trots artens typiska utseende förväxlas den av lekman ofta med förvildade tamhundar, strimmig hyena, sidstrimmig schakal eller öronhund.[3]
Afrikansk vildhund förekom under historisk tid i nästan hela Afrika söder om Sahara. Den saknades bara i låglänta regnskogar och i allt för torra öknar. Fram till idag (2011) blev arten utrotad i 25 av 39 stater. Större populationer finns bara kvar i södra Afrika och södra delar av östra Afrika. I den förstnämnda regionen är arten vanligast i norra Botswana, västra Zimbabwe, Zambia, östra Namibia och Sydafrika (främst Kruger nationalpark). Den östra populationen hittas främst i Kenya, Tanzania och norra Moçambique.[1]
Habitatet utgörs bland annat av den grästäckta savannen, ofta med några buskar, av halvöknar och skogar i bergstrakter. Nyare studier indikerar att arten undviker allt för öppna landskap.[1]
Den afrikanska vildhunden lever i flock. Flockens storlek varierar mycket under året mellan två och trettio vuxna individer samt deras ungar. Oftast bildar ett könsmoget par från en äldre flock en ny flock. Flocken har ett påfallande stort revir som kan vara mellan 50 och 200 km² stort.[3] Under vandringar kan de ströva genom ett område som är upp till 2 000 km² stort.[6] Oftast överlappar reviren av olika flock varandra, men det iakttogs även att vissa flockar markerade gränsen med doftämnen och försvarade de mot främmande individer.[3]
Afrikansk vildhund jagar oftast mellan klockan 6 och 8 på morgonen samt mellan klockan 5 och 7 på eftermiddagen.[7] Deras bytesdjur är framför allt hovdjur som impalaantilop och andra medelstora gräsätare. Bytet väger vanligen omkring 25 kg och ibland dödar de stora hovdjur som afrikansk buffel med en vikt omkring 200 kg. Under jakten når de hastigheter upp till 60 km/h och ibland har flockens medlemmar en tydlig koordination under jakten. I Serengeti lyckas jakten vid nästan 70 procent av alla försök, däremot ligger lejonets effektivitet bara vid 23 procent.[3] Deras behov av ett stort jaktområde gör dem känsliga för konkurrens med lejon och hyenor. Ju större flocken är desto bättre kan de försvara bytet. I viss mån äter afrikansk vildhund mindre djur som harar och ödlor samt fågelägg.[3]
Vanligen fortplantar sig bara ett dominant par i flocken och i enstaka fall parar sig hannen även med andra honor från flocken. Dräktigheten varar omkring 72 dagar och sedan föder honan påfallande stora kullar med oftast 10 till 11 ungar, sällan upp till 21 ungar. Ungarna föds i en lya. Honan slutar efter ungefär åtta veckor med digivning och sedan får hon och ungarna föda av andra flockmedlemmar. Ungarna lämnar lyan först efter 12 till 16 veckor och under andra levnadsåret blir de könsmogna. Bara ett fåtal individer har redan egna kullar vid denna tidpunkt.[3]
Livslängden i naturen ligger vanligen vid sex år och vissa individer blev omkring tio år gamla.[3]
Annars är människan deras största hot. Eftersom de ibland anfaller nötboskap så lever de i konflikt med bönder, och det händer att man lägger ut gift för att döda dem, fast de är skyddade. Afrikansk vildhund dödas även med skjutvapen samt med hjälp av tamhundar när den visar sig utanför naturskyddsområden. Däremot förekommer ingen nämnvärd jakt för pälsens eller nöjens skull. Många individer faller offer för trafikolyckor.[3]
På grund av artens behov av stora revir påverkas den mycket av nya bosättningar och vägar. Därför är utbredningsområdet numera uppdelat i många från varandra skilda regioner som försämrar det genetiska utbytet. Tamhundens parvovirus skördar också många offer. IUCN uppskattar det aktuella beståndet med 3 000 till 5 000 individer varav cirka 2 500 är könsmogna och listar afrikansk vildhund som starkt hotad (EN).[1]
Wikimedia Commons har media som rör Afrikansk vildhund.
Den afrikanska vildhunden eller hyenhunden (Lycaon pictus) är ett däggdjur inom familjen hunddjur, därigenom avlägsen släkting till tamhunden och den enda arten inom släktet Lycaon.
Afrika yaban köpeği (Lycaon pictus), köpekgiller (Canidae) familyasından Afrika'da yaşayan vahşi bir köpek türü.
Bilimsel ismi Lycaon pictus "alacalı kurt" anlamına gelir ve bu adı postunun çok alacalı olmasından alır.
Temel rengi siyah olmasına rağmen, bütün vücudu kahverengi, sarı, beyaz ve kırmızımsı lekelerle kaplıdır. Post rengi her bireyde farklı dağılım gösterir. Böylelikle hiçbir köpek eşit olarak görünmez. Kürkü kısa, yer yer dökülmüş olduğundan, bazı yerlerinde çıplak et görünebilir. İri ve yuvarlak kulaklı, postu siyah, sarı ve beyaz benekli alacalı, son derece yırtıcı bir hayvandır. Kafası dahil uzunluğu 90 cm'dir. Buna ek olarak 35 cm kuyruk gelir. Yerden omuz yüksekliği 70 cm'dir. Ağırlığı ise yaklaşık 25 Kg tutar. Bu ebatları ile çakal ile kurt arasında bir yer edinir. Zebra, geyik vb. hayvanlar da bu yırtıcı hayvanın avı olabilirler.
Büyük Sahra'nın güney ve doğu kesimlerinde yaşar.
Bu şablon nesli tükenmiş türleri içermemektedir.
Afrika yaban köpeği (Lycaon pictus), köpekgiller (Canidae) familyasından Afrika'da yaşayan vahşi bir köpek türü.
Є дві людини в грецькій міфології з іменами Лікаон. Один з них був сином Пріама, царя Трої, який був убитий Ахіллом. Інший, і він же набагато імовірніше джерелом для назви, був міфічним першим королем Аркадії.[4]
Морфометрія. Довжина голови й тіла: 760—1120 мм, хвіст: 300—410 мм, висота в плечах: 610—780 мм, вага: 17—36 кг.
Опис. Самці й самиці приблизно однакового розміру. Існує велика різноманітність в забарвленні хутра. Вкраплення чорного, жовтого і білого перебирають майже всі мислимі розташування і пропорції. У більшості особин, однак голова темна й хвіст має білий кінчик або пухнасте закінчення. Шерсть коротка і вбога, іноді настільки розріджена, що чорну шкіру відверто видно. Вуха довгі, округлі, вкриті короткими волосками. Ноги довгі та стрункі; є тільки чотири пальці на кожній лапі. Щелепи широкі і потужні. Лікаон має сильний мускусний запах. У самок 12—14 молочних залоз.[5]
Лігвом служить, як правило, покинуті трубкозубом нори; використовуються вони тільки, щоб виростити потомство. Зграя не відходить далеко від лігва, коли там знаходяться цуценята. В іншому випадку рухи, як правило, залежать від успіхів полювання: якщо їжі не вистачає; може бути пройдена вся область патрулювання за два або три дні. Полювання відбувається вранці і ввечері. Піки активності з 07:00 по 08:00 і з 18:00 до 19:00 годин. До жертви, яка є в полі зору лікаон тихо наближається, а потім переслідує зі швидкістю до 66 км/год протягом 10—60 хвилин. Групи лікаонів загалом співпрацюють в полюванні на великих ссавців, а окремі тварини іноді переслідують зайців, гризунів або інших дрібних тварин. Основна здобич, здається, залежить від області, будучи дуїкером (Sylvicapra) і редунками (Redunca) в долині Кафуе (Замбія), імпалою в Національному парку Крюгера (ПАР), і газелями Томсона і гну в Серенгеті (Танзанія). Деякі зграї в Серенгеті, однак, спеціалізуються на захопленні зебр. Деякі продукти можуть зберігатися в норах. Дослідження рівнини Серенгеті в Танзанії, показали, що лікаон має складну і незвичну соціальну структуру. Групи вміщували в середньому 9,8 (1—26) осіб, 4,1 (0—10) дорослих самців, і 2,1 (0—7) дорослих самиць. Це незвична статева пропорція як для ссавців. Деякі зграї складались аж 8 дорослих самців і тільки з однієї дорослої самиці. Більше того, саме самиці емігрували від своєї батьківської території далі ніж самці. Є окремі ієрархії домінування для кожної статі. Як правило, тільки найвищого рангу самець і самиця беруть участь у розмноженні й вони пригнічують розмноження підлеглих. Існує гостре суперництво серед самиць за ранг. Якщо підлегла самиця народжує цуценят, домінуюча може вкрасти їх. Самиці іноді жорстоко б'ються, і хто програв, може вийти з групи і загинути. Крім цього аспекту соціального життя зграя лікаон дуже дружна, з невеликою кількістю відкритої боротьби. Харчі є загальними, і навіть для окремих особин, які не беруть участь в полюванні. Тварині зі зламаною ногою було дозволено годуватись, коли вона шкутильгала за іншими, протягом часу, необхідного щоб нога загоїлась. Цуценята досить дорослі, щоб приймати тверду їжу, їли в першу чергу, тобто навіть перед домінуючою парою. Підлеглі тварини, особливо самці, допомагали годувати і захищати цуценят. [5]
Дітонародження може відбутися в будь-який час року, але пік з березня по червень, у другій половині сезону дощів. Вагітність триває 79—80 днів. В неволі в середньому народжується 4—8 цуценят. Вага новонароджених 300 грамів; очі відкриваються на 13 день. Близько 3 тижня від народження молодь виходить з лігва і починає приймати деяку тверду їжу. Відлучення, як правило, завершується на 11 тижні. Всі дорослі члени зграї вивергати їжу молоді. Коли зграя полює, 1 або 2 дорослих залишаються в лігві, щоб охороняти цуценят. Фактичний час статевої зрілості настає в 12-14 місяців. Максимальна тривалість життя, що спостерігалася в дикій природі становить 11 років. У неволі одна особина прожила близько 17 років.[5]
Основними загрозами для африканських диких собак є конфлікт з діяльністю людини та інфекційні захворювання. Цей вид охороняється законом на більшій частині своїх місць проживання. Однак, цей захист рідко застосовуються на практиці й ликаони зникли в кількох країнах, незважаючи на суворий правовий захист. Живуть на природоохоронних територіях.[3]
Chó hoang châu Phi (danh pháp hai phần: Lycaon pictus) là một loài động vật có vú trong họ Chó, bộ Ăn thịt. Loài này được Temminck mô tả năm 1820.[2] Chúng là loài có cú cắn mạnh nhất trong các loài động vật có vú trong bộ ăn thịt.
Đã từng có khoảng 500.000 con chó hoang dã châu Phi trong 39 quốc gia, và bầy 100 con hoặc nhiều hơn không phải là hiếm. Nay chỉ có khoảng 3.000-5.500 trong ít hơn 25 quốc gia, hoặc có lẽ chỉ có 14 quốc gia. Chúng chủ yếu được tìm thấy ở miền đông và miền nam châu Phi, chủ yếu ở hai quần thể còn lại lớn liên quan với dự trữ, Selous Game Reserve ở Tanzania và dân số tập trung ở phía bắc Botswana và Namibia phía đông. Dân số nhỏ hơn nhưng dường như an toàn của một số 100 cá nhân được tìm thấy ở Zimbabwe (Vườn quốc gia Hwange), Nam Phi (Vườn quốc gia Kruger), và phức hợp Ruaha / Rungwa / Kisigo của Tanzania. Quần thể bị cô lập vẫn tồn tại Zambia, Kenya và Mozambique. Số lượng loài này thời điểm năm 2016 ước khoảng 39 tiểu quần thể có chứa 6.600 con trưởng thành, chỉ có 1.400 cá thể trong số đó là cá thể trưởng thành đang sinh sản.[3] Sự suy giảm của các quần thể này đang diễn ra, do sự phân mảnh môi trường sống, sự đàn áp của con người và dịch bệnh.[1] Loài chó châu Phi hoang dã bị đe dọa bởi nạn nhân mãn của con người, mất nơi sống và giết chết kiểm soát động vật ăn thịt. Nó sử dụng vùng lãnh thổ rất lớn (và như vậy chỉ có thể tồn tại trong động vật hoang dã đông đảo).
Chó hoang dã châu Phi là một động vật xã hội cao, sống trong các gói có phân cấp thống trị riêng biệt cho con đực và con cái. Duy nhất trong số động vật ăn thịt xã hội, con cái chứ không phải là con đực sinh sống phân tán khỏi đàn khi thành thục về sinh dục, và con non được ưu tiên cho ăn đầu tiên khi bắt được con mồi. Loài này loài này là loài săn mồi chuyên biệt đối với linh dương, mà nó bắt bằng cách đuổi theo chúng để làm con mồi kiệt sức. Giống như các loại chó khác, loài này ợ thức ăn ra cho con non, nhưng hành động này cũng được mở rộng cho con lớn, đến mức là nền tảng của đời sống xã hội chó hoang châu Phi.[4][5][6] Chúng có rất ít loài săn mồi tự nhiên, mặc dù sư tử là một nguồn chính của khiến loài chó này tử vong, và linh cẩu đốm là loài ký sinh ăn cướp thường xuyên.
Mặc dù không nổi bật trong văn hóa dân gian châu Phi hay văn hóa như loài ăn thịt châu Phi khác, nó đã được tôn trọng trong một số xã hội săn bắn hái lượm, đặc biệt là những người dân người Ai Cập tiền sử và người San.
.jpg)
.png){kind=small}
Bài viết về các loài trong bộ thú ăn thịt này vẫn còn sơ khai. Bạn có thể giúp Wikipedia bằng cách mở rộng nội dung để bài được hoàn chỉnh hơn. Chó hoang châu Phi (danh pháp hai phần: Lycaon pictus) là một loài động vật có vú trong họ Chó, bộ Ăn thịt. Loài này được Temminck mô tả năm 1820. Chúng là loài có cú cắn mạnh nhất trong các loài động vật có vú trong bộ ăn thịt.
Đã từng có khoảng 500.000 con chó hoang dã châu Phi trong 39 quốc gia, và bầy 100 con hoặc nhiều hơn không phải là hiếm. Nay chỉ có khoảng 3.000-5.500 trong ít hơn 25 quốc gia, hoặc có lẽ chỉ có 14 quốc gia. Chúng chủ yếu được tìm thấy ở miền đông và miền nam châu Phi, chủ yếu ở hai quần thể còn lại lớn liên quan với dự trữ, Selous Game Reserve ở Tanzania và dân số tập trung ở phía bắc Botswana và Namibia phía đông. Dân số nhỏ hơn nhưng dường như an toàn của một số 100 cá nhân được tìm thấy ở Zimbabwe (Vườn quốc gia Hwange), Nam Phi (Vườn quốc gia Kruger), và phức hợp Ruaha / Rungwa / Kisigo của Tanzania. Quần thể bị cô lập vẫn tồn tại Zambia, Kenya và Mozambique. Số lượng loài này thời điểm năm 2016 ước khoảng 39 tiểu quần thể có chứa 6.600 con trưởng thành, chỉ có 1.400 cá thể trong số đó là cá thể trưởng thành đang sinh sản. Sự suy giảm của các quần thể này đang diễn ra, do sự phân mảnh môi trường sống, sự đàn áp của con người và dịch bệnh. Loài chó châu Phi hoang dã bị đe dọa bởi nạn nhân mãn của con người, mất nơi sống và giết chết kiểm soát động vật ăn thịt. Nó sử dụng vùng lãnh thổ rất lớn (và như vậy chỉ có thể tồn tại trong động vật hoang dã đông đảo).
Chó hoang dã châu Phi là một động vật xã hội cao, sống trong các gói có phân cấp thống trị riêng biệt cho con đực và con cái. Duy nhất trong số động vật ăn thịt xã hội, con cái chứ không phải là con đực sinh sống phân tán khỏi đàn khi thành thục về sinh dục, và con non được ưu tiên cho ăn đầu tiên khi bắt được con mồi. Loài này loài này là loài săn mồi chuyên biệt đối với linh dương, mà nó bắt bằng cách đuổi theo chúng để làm con mồi kiệt sức. Giống như các loại chó khác, loài này ợ thức ăn ra cho con non, nhưng hành động này cũng được mở rộng cho con lớn, đến mức là nền tảng của đời sống xã hội chó hoang châu Phi. Chúng có rất ít loài săn mồi tự nhiên, mặc dù sư tử là một nguồn chính của khiến loài chó này tử vong, và linh cẩu đốm là loài ký sinh ăn cướp thường xuyên.
Mặc dù không nổi bật trong văn hóa dân gian châu Phi hay văn hóa như loài ăn thịt châu Phi khác, nó đã được tôn trọng trong một số xã hội săn bắn hái lượm, đặc biệt là những người dân người Ai Cập tiền sử và người San.
Они ведут преимущественно дневной образ жизни, охотясь по утрам и вечерам. Добычу находят при помощи зрения, а не нюха. Гиеновидная собака — отличный бегун и способна развивать на длинных дистанциях скорость до 50—55 км/ч. Животное средней величины гиеновидные собаки настигают за четверть часа, более крупного зверя настойчиво преследуют до полного его изнеможения. Они терпимо относятся к падальщикам, отгоняя от убитой дичи только пятнистых гиен. О выходе гиеновидных собак на охоту становится известно по громкому, довольно мелодичному крику «хо-хо», которым члены стаи обмениваются между собой. Кроме того, они издают резкий, сердитый лай и, подобно обезьянам, подобие щебетания.
Гиеновидные собаки — не территориальные животные и не метят своих участков. Поиски пищи заставляют их совершать далёкие кочёвки.
Основные враги гиеновидных собак — гиены и львы. Людей они не очень боятся, но постепенно исчезают из населённых местностей, где их истребляют.
В каждой стае гиеновидных собак есть доминантная пара, которая обычно образуется на всю жизнь; в норме в стае размножается только альфа-самка. В случае, если другая самка приносит щенков, доминирующая самка лишает её и потомство еды, а при случае может растерзать чужой выводок. Смысл такого поведения — в высокой плодовитости гиеновидной собаки и необходимости регулировать рождаемость, чтобы избежать перенаселения.
Сезонность в размножении у гиеновидных собак, по-видимому, отсутствует. Щенки в большинстве случаев появляются в марте—июле. После 63—73 дней беременности самка в логове рождает от 2 до 21 детёныша (небольшие помёты характерны для гиеновидных собак в неволе). Логово самка использует из года в год; обычно это заброшенная нора трубкозуба. Детёныши рождаются слепыми, глухими и беспомощными. Мать остаётся с ними в логове первые 3—4 недели; остальные члены стаи в это время приносят ей пищу. В 8—10 недель щенки покидают логово и обследуют окрестности, далеко не удаляясь. Взрослые члены стаи помогают выкармливать щенков, принося и отрыгивая им мясо.
В возрасте 12—18 месяцев щенки достигают физической зрелости и становятся независимы от родителей. Продолжительность жизни 9—10 лет.
Ещё недавно гиеновидная собака имела широкий ареал и жила большими стаями до 100 голов. Сейчас редко можно встретить стаю из 20—30 особей. Основные причины вымирания этих животных — деградация привычных мест обитания и инфекционные заболевания, а также бесконтрольный отстрел.
Гиеновидная собака включена в Красную книгу МСОП как малочисленный вид, находящийся под угрозой исчезновения (Endangered). В настоящее время вся популяция насчитывает 3000—5500 особей, которые проживают в составе 600—1000 стай. В Северной Африке гиеновидные собаки малочисленны. В Западной Африке встречаются крайне редко, за исключением Сенегала, где они находятся под охраной. В Центральной Африке они также редки и обитают только в Камеруне, несколько животных — в ЦАР и Чаде. В Восточной Африке гиеновидные собаки более многочисленны, особенно в Кении и Уганде, крупная популяция имеется на территории южной Танзании. Ещё лучше условия для гиеновидных собак в Южной Африке, на которую приходится более половины всей популяции этих животных.
Они ведут преимущественно дневной образ жизни, охотясь по утрам и вечерам. Добычу находят при помощи зрения, а не нюха. Гиеновидная собака — отличный бегун и способна развивать на длинных дистанциях скорость до 50—55 км/ч. Животное средней величины гиеновидные собаки настигают за четверть часа, более крупного зверя настойчиво преследуют до полного его изнеможения. Они терпимо относятся к падальщикам, отгоняя от убитой дичи только пятнистых гиен. О выходе гиеновидных собак на охоту становится известно по громкому, довольно мелодичному крику «хо-хо», которым члены стаи обмениваются между собой. Кроме того, они издают резкий, сердитый лай и, подобно обезьянам, подобие щебетания.
Гиеновидные собаки — не территориальные животные и не метят своих участков. Поиски пищи заставляют их совершать далёкие кочёвки.
Основные враги гиеновидных собак — гиены и львы. Людей они не очень боятся, но постепенно исчезают из населённых местностей, где их истребляют.
非洲野犬（学名Lycaon pictus），也叫非洲猎犬、杂色狼，是生活在非洲草原、灌木丛以及稀疏林地的一种犬科动物，是非洲野犬属下唯一一种。
非洲野犬的毛色与其他犬科动物有比较明显的差别，它们的毛发上带有各种颜色各种式样的色斑，没有两只的色斑是完全相同的，因此可以很容易地通过色斑进行辨别。色斑的颜色一般为黑色、黄色或白色。非洲野犬是唯一前肢没有上爪的犬科动物。
成年非洲野犬体重为17-36千克[2]身材瘦高，站立时肩高75厘米，体长100厘米，尾长30-45厘米。两性的差别并不大，雄性比雌性约大3-7%。南部非洲的非洲野犬通常要比东部和西部的体型要大。
非洲野犬共有42颗牙齿（具体分布为：(i= 3/3; c=1/1; p=4/4; m=2/3)x2），前臼齿比相对比其他犬科动物要大，咬力極強，因此可以磨碎大量的骨头，这一点很像鬣狗。[3]
一年的任何时间都可以繁殖，高峰期为雨季的后半期，即每年的三月到六月间。孕期约为10周，每胎产2-19仔，通常为10仔。生殖间歇期为12-14月，如果幼仔全部死亡，则可以缩短为6个月。幼仔一般在其他动物（比如土狼）的巢穴中出生，断奶期为10周。3个月后，小狗就会开始外出活动。8-11个月大就能够自行捕食，12-18个月达到性成熟。
非洲野犬是合作狩猎的动物。一般以中等体型的有蹄动物为食，比如高角羚。与其他犬科动物类似，它们一般对猎物会长期跟踪，在追击时速度可以达到45mph。[4] 群体中的非洲野犬通过叫声进行定位。在得到猎物后，它们会将其带回巢穴，分给小狗、母狗以及年老病弱的其他同类。
由于非洲野犬的领域面积较大，所以随着栖息地的减少和其他大型食肉动物的竞争，非洲野犬的数量不断下降，目前处于濒危状态。目前主要分布在非洲的东部和南部部分地区，在非洲的39个国家只有25个种群，约有3,000只左右。在非洲已经建立起一个非洲野犬的保护区，主要位于津巴布韦西部的皇日国家公园。
.jpg)
分類 界 : 動物界 Animalia 門 : 脊索動物門 Chordata 亜門 : 脊椎動物亜門 Vertebrata 綱 : 哺乳綱 Mammalia 目 : 食肉目 Carnivora 科 : イヌ科 Canidae 属 : リカオン属Hyaena picta Temminck, 1820[1][2]
Lycaon tricolor Brookes, 1827[2]
リカオン（Lycaon pictus）は、食肉目イヌ科リカオン属に分類される食肉類。本種のみでリカオン属を構成する[3]。
ウガンダ、ギニアビサウ、コートジボワール、コンゴ民主共和国、トーゴ、ナイジェリア、マリ共和国では絶滅したと考えられている[1]。エジプト、エリトリア、ガーナ、カメルーン、ガボン、カメルーン、ガンビア、シエラレオネ、スワジランド、ブルンジ、モーリタニア、ルワンダでは絶滅[1]。
体長76 - 112センチメートル[3]。尾長30 - 41センチメートル[3]。肩高60 - 78センチメートル[5]。体重17 - 36キログラム[3]。属名Lycaonは「オオカミ」の意[6]。全身は粗く体毛で被われる[3][5]。不規則に黒・黄色がかった橙色・白の体毛で被われるが[3]、体色には個体変異があり一色のみの個体もいる[5]。鼻面から額、眼にかけては黒い体毛で被われる[3]。尾の先端は白い[5]。種小名pictusは「彩色された」の意で、英名paintedと同義[6]。体臭は強く[5]、群れが集合する際に役立つと考えられている[3]。
耳介は丸みを帯び、大型[4][5]。大型の耳介は体温を調節する効果などがあると考えられている[4]。鼻面は頑丈で[3][4]、やや短い[5]。計42本の歯を持つ[3]。犬歯と第4臼歯は刃物状に発達し、肉を食べるのに適している[3]。第3大臼歯はあまり発達しない[4]。歯尖が1つしかない[7]。四肢は長く、指趾は4本[3][5]。
乳頭数は5 - 7対[3]。
歯尖が1つしかないことからドール・ヤブイヌと共にシモキオン亜科Simocyoninaeに分類する説もあった[7]。
以下の亜種の分類はMSW3（Wozencraft,2005）に従う[2]。
主に標高3,000メートル以下にある草原やサバンナ・半砂漠地帯などに生息する[5]。キリマンジャロの標高5,000メートル以上で発見された例もある[4][5]。1,500 - 4,000平方キロメートルに達する行動圏内で生活する[3]。
最少で3 - 6頭（幼獣を加えると20 - 40頭、もしくはそれ以上）からなる家族群を形成し生活する[5]。群れ内の性比はオスの方が大きく、メスの2倍に達することもある[3][4]。群れ内のオスは血縁関係にあり、オスは産まれた群れに留まる[3][4]。メスは同時に産まれた姉妹と共に、生後14 - 30か月で産まれた群れを離れる[4]。個体間のコミュニケーションとして鳴き声をあげて鼻面に自分の鼻面を押し付けるといった行動があり、これは幼獣が食物をねだる行動に由来すると考えられている[4]。
1日に平均10キロメートルを移動し獲物を探すが、獲物が少ない場合は時速9 - 11キロメートルの速度で2 - 3日にわたり獲物を探す[5]。狩りの時は走行速度が時速45 - 66キロメートルに達する[5]。
主に体重15 - 150キログラムの中型哺乳類を食べるが、小型哺乳類や大型哺乳類を食べることもある[5]。主に薄明薄暮時に狩りを行う[4][3]。まれに夜間に狩りを行う事もある[4]。獲物は主に視覚で探す[3][4]。弱った個体や幼獣を狙い、群れで協力し長距離を追走する[4]。幼獣には全ての個体が獲物を吐き戻して与える[3][4]。群れに幼獣が同行している場合は、幼獣が獲物を優先的に食べる[4][5]。
繁殖形態は胎生。北部個体群や南部個体群は晩冬に交尾を行うが、熱帯域では周年繁殖する[5]。妊娠期間は60 - 80日[3][5]。ツチブタの古巣などで、1回に2 - 19頭の幼獣を産む[3]。出産間隔は12 - 14か月[3][5]。繁殖は群れ内の地位の高い雌雄が行う[4][5]。地位の低いメスが出産した場合、その幼獣を巡って口に咥えた綱引きのような争いを行い結果として幼獣が地位の高いメスに殺される事が多い[4][5]。授乳期間は5週間[5]。幼獣は生後11週間で巣穴の外に出て、生後6か月で狩りに加わる[5]。生後1年 - 1年2か月で狩りが行えるようになる[3][5]。生後1年6か月 - 2年で性成熟し、寿命は10 - 12年と考えられている[5]。
家畜や狩猟獣を襲う害獣とみなされることもある[6]。
交通事故、射撃や罠・毒による駆除、イヌからの伝染病などにより生息数は減少している[5]。以前は砂漠と熱帯雨林を除いたアフリカ大陸広域に分布していたとされるが、アフリカ大陸北部・西部ではほぼ絶滅し、アフリカ大陸中部・北東部では激減している[1]。1980年代における生息数は8,000頭と推定されている[5]。
日本ではリュカオン・ピクトゥスとして特定動物に指定されている[8]。
幼獣
イラスト
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
.jpg){kind=small}
